20-12-2018

Biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw

BO Akkerbouw, Wereld Natuur Fonds, Rabobank en provincie Groningen slaan handen ineen Biodiversiteitsmonitor voor gezonde natuur en akkerbouw met toekomstperspectief Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw, het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) en de Rabobank starten gezamenlijk de ontwikkeling van de biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw. Deze monitor helpt akkerbouwers om biodiversiteit op en om hun bedrijven te versterken en kan een basis bieden voor beloning van hun prestaties. Provincie Groningen is aanjager van de eerste stap – het opstellen van een gezamenlijk plan van aanpak. De ambitie is om de biodiversiteitsmonitor akkerbouw over twee jaar gereed te hebben.

Dit initiatief sluit naadloos aan op het vandaag gepresenteerde Deltaplan Biodiversiteitsherstel: een breed gedragen plan van aanpak waarin diverse organisaties en bedrijven zich committeren aan activiteiten en maatregelen voor herstel van de biodiversiteit in Nederland.

Belonen voor biodiversiteit
De landbouw in Nederland staat met andere terreinbeheerders voor een grote opgave op het gebied van natuur, milieu, klimaat en de kwaliteit van onze leefomgeving. Sinds 1960 is het aantal boerenlandvogels (zoals de veldleeuwerik) met 60 tot 70 procent teruggelopen. De keuze van gewassen, het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen, mechanisering en schaalvergroting hebben er mede aan bijgedragen dat er minder voedsel is voor vogels en insecten en het leef- en nestgebied van veel soorten verloren is gegaan. Tegelijk zoekt de akkerbouwsector naar economisch perspectief voor de lange termijn.

De biodiversiteitsmonitor helpt ketenpartijen en andere belanghebbenden bij het belonen van boeren voor hun bijdrage aan natuur. Zo wordt het voor hen aantrekkelijker om de omslag te maken naar een natuurvriendelijke bedrijfsvoering, waarin akkerbouwers kunnen profiteren van de diensten die de natuur levert, zoals een gezonde bodem, voldoende schoon water en bestuivende insecten. De nog te ontwikkelen monitor bevat concrete meetindicatoren (KPI’s), bijvoorbeeld percentage bodembedekking en inzet gewasbescherming, die de invloed van een individueel bedrijf op de biodiversiteit in kaart brengt. De komende twee jaar wordt door middel van onderzoek en praktijkproeven deze set van indicatoren ontwikkeld.
Door prestaties van boeren meetbaar te maken, kunnen zij worden beloond voor hun bijdrage aan herstel van biodiversiteit. Dit biedt zowel de boer als de natuur een gezond toekomstperspectief, zodat de akkerbouwer onderdeel kan worden van de oplossing. Doordat deze visie volledig in lijn is met het programma natuurinclusieve landbouw van de provincie Groningen, heeft zij besloten tot het ondersteunen en aanjagen van dit initiatief.

Monitor melkveehouderij
De biodiversiteitsmonitor akkerbouw volgt op de succesvolle ontwikkeling van een vergelijkbare monitor voor de melkveehouderij: een initiatief van het Wereld Natuur Fonds, Rabobank en FrieslandCampina. In de ontwikkeling van de biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw wordt optimaal gebruik gemaakt van deze kennis en ervaring.

Rol ketenpartijen
Maar liefst 75% van de Nederlandse akkerbouwproducten is direct, of na verwerking, bedoeld voor export. Dit betekent dat bij versterking van biodiversiteit in de akkerbouw internationale afspraken tussen ketenpartijen, zoals via het Sustainable Agriculture Initiative (SAI), een belangrijkere rol spelen dan aankoop gedrag van consumenten. Ook de overheid onderstreept, in de recente visie van Minister Schouten van LNV, de urgentie voor een landbouw die in balans is met de natuur. Met de ontwikkeling van een biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw, en een bijdrage aan nieuwe verdienmodellen voor ‘boeren met natuur’ kunnen alle partijen rondom een boer, zoals banken, agri-food-bedrijven, waterleidingbedrijven, verpachters, inclusief de overheid, meewerken aan de oplossing en samen een positieve impuls geven aan herstel van natuur op het boerenland.