‘Laat de coöperaties voor je werken’
De focus bij CZAV is helder: rendement realiseren op het boerenbedrijf. Ketensamenwerking is daarvoor volgens de aan- en verkoopcoöperatie in Zuidwest-Nederland essentieel. “Advisering, onderzoek, inkoop en afzet: we moeten het samen doen. BO Akkerbouw verbindt de verschillende akkerbouwketens met elkaar”, aldus adjunct-directeur Ko Francke.
Wat doet CZAV precies?
“Wij zijn een coöperatie waarbij drieduizend bedrijven zijn aangesloten uit het zuidwesten van Nederland. Veel akkerbouwers, maar ook fruit-, bollen- en vollegrondsgroentetelers en veehouders. We verzorgen de inkoop van gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, veevoeders, zaai- en pootgoed en meer. Kennis is de tweede component. Onze dertig adviseurs in de open teelten - die binnen CropSolutions samenwerken met een honderdtal andere adviseurs - geven onafhankelijk teeltadvies. En de derde poot is de collectie van granen, zaden en peulvruchten. Vanwege die poot zijn wij lid van BO Akkerbouw.”
Hoe waardevol zijn coöperaties in de akkerbouw?
“Zeer waardevol. Het is een van de redenen dat ik ooit hier ben gaan werken. De inkoop- en verkoopkracht zorgt dat boeren sterker staan; zo zijn de coöperaties in de landbouw ontstaan. André Hoogendijk beschreef het mooi in zijn laatste column. Misschien lijkt zo’n coöperatie soms stoffig, log of oubollig, maar leden bepalen de richting met een focus op de lange termijn. Dat is anders dan in een beursgenoteerd bedrijf, waar de aandeelhouders op korte termijn rendement willen zien. Belangrijk is een goed boerenbestuur, dat dichtbij de leden staat. Zo laat je een coöperatie voor je werken. Bij CZAV is het rendement op het boerenbedrijf echt de focus.”
Hoe ervaar je de samenwerking van ketenpartijen binnen BO Akkerbouw?
“Als bijzonder nuttig. BO Akkerbouw werd opgericht voor de akkerbouwbrede, gewasoverstijgende onderwerpen, zoals het onderzoek en de VVAK. In belangrijke dossiers als het Actieplan Plantgezondheid trekken we samen op in het verduurzamen van de teelt. BO Akkerbouw is ook de verbinder van de akkerbouwketens van suikerbieten, granen en aardappelen, die allemaal gebruik maken van één en dezelfde bodem. Op die bodem moeten we zuinig zijn. Het samenbrengen van ketenbrede en geïntegreerde teeltkennis daarover is van grote waarde. Bij CZAV en CropSolutions kennen we dat als ICM-teeltadvies.”
"Misschien lijkt zo’n coöperatie soms stoffig, log of oubollig, maar leden bepalen de richting met een focus op de lange termijn"
De uitdagingen voor akkerbouwers zijn talrijk. Welke beschouw je als de belangrijkste?
“De onzekerheid over het overheidsbeleid. Wij merken dat dit veel zorgen en twijfels oplevert bij akkerbouwers, omdat zij niet weten welke richting het opgaat. Het gevecht om de ruimte en om stikstof is lastig. Hoewel de milieubelasting per ton product nergens zo laag is als in Nederland zijn de andersdenkenden machtig.”
En waar liggen de grootste kansen?
“In de innovatiekracht en motivatie van de jonge én jongdenkende boeren. Die ervaren wij op de Bodem & Bemestingsdagen die wij nu organiseren. Dat vind ik echt lichtpuntjes in deze uitdagende tijden. Wat betreft de richting voor de akkerbouw denk ik dat voor voedselproductie de grootste kansen liggen, met meer nadruk op eiwitproductie. De voorwaarde is wel dat in ons deltagebied voldoende zoet water beschikbaar blijft. Kansen zijn er voor bulkproducten én specialistische teelten als kidney-, bruine en witte bonen, waarin we samenwerken met HAK. Noemenswaardig is ook de productie van Nedertarwe, waarin we met Koopmans hebben geïnvesteerd. Of de samenwerking met Nedato in tafelaardappelen voor Albert Heijn. We moeten kansen creëren met ketenpartijen, inclusief de retail.”
Wat is de voornaamste taak van BO Akkerbouw?
“Het gezamenlijke onderzoek staat wat mij betreft op nummer 1. Meer, meer, meer: dat was jaren de richting. We zitten nu in een omslag naar een duurzamere teelt met minder gewasbeschermingsmiddelen en minder meststoffen. Dat vraagt om kennis over de bodem, niet-kerende grondbewerking, biostimulanten, groenbemesters, nieuwe rassen, precisielandbouw en een geïntegreerde aanpak. Daarom participeren wij in vele onderzoeken als de PPS Beter Bodembeheer en PPS Akkerbouw op Zand. Wij proberen de kennis uit onderzoek te vertalen naar onze buitendienst en die zo op het boerenerf te brengen. Die adviesrol zetten we kracht bij door samen met Agrifirm en Van Iperen te investeren in een pilot Geïntegreerd Gewasbeheer op twee akkerbouwbedrijven.”
Hoe ziet de akkerbouw van morgen eruit?
“De akkerbouw van morgen heeft zich opnieuw aangepast aan de wensen van de markt en is nog duurzamer dan die van nu. Akkerbouwers maken gebruik van precisietechnieken, biostimulanten, data en robotisering.”
En wat brengt de dag van vandaag?
"Ondanks de droge zomer zien we dat de opbrengsten mooi zijn. Ook de marktprijzen voor granen zijn goed. Dat is een opsteker.”
Hoe eet je jouw aardappels het liefst?
"Ongezouten en zo natuurlijk mogelijk, zoals ik ook graag te werk ga.”
Foto: Nick Franken
