'Bietenvergelingsziekte is beheersbaar door acties van de teler'

Bietenopslag, in de vorm van bieten op hopen op het erf of als achtergebleven resten op het land, kan bij bladvorming een bron zijn van het vergelingsvirus. Zeker in combinatie met de vervroegde activiteit van luizen door minder strenge winters. Naast suikerbieten is dit ook het geval bij voederbieten en rode bieten.

Mede daarom heeft BO Akkerbouw een verzoek ingediend bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) om het teeltvoorschrift vergelingsziekte in bieten te wijzigen. De gevraagde wijzigingen zijn:

• Verklaar de regels uit het teeltvoorschrift van toepassing op alle bieten inclusief rode bieten.
• Vervroeg de datum waarop het in voorraad hebben van bieten met bladvorming verboden is en hanteer één datum voor heel Nederland: 15 maart.
• Bestrijd bietenopslag op het perceel uiterlijk 15 april. Het gaat om het ontstaan van bladvorming op (resten van) bieten die achtergebleven of teruggebracht zijn op het perceel waarop deze zijn geteeld.
• Stel het monitoren en bestrijden van bladluizen in de zaadteelt van bieten verplicht.

De voorgestelde wijzigingen zijn opgesteld door een werkgroep onder coördinatie van BO Akkerbouw. Deelnemers van de werkgroep kwamen van Cosun Beet Company, NAV en de LTO vakgroep Akkerbouw & Vollegrondsgroente. Als adviseur was de NVWA betrokken en Elma Raaijmakers vanuit IRS. Zij is onderzoeker insecten en aaltjes. Met haar gaan we in gesprek over vergelingsziekte in suikerbieten.

“IRS is een onafhankelijk onderzoeksinstituut met ongeveer tachtig proefvelden in Nederland. Op deze velden wordt onderzoek gedaan naar ziekten, plagen, bemesting, onkruid en rassen. Kennis die daaruit voorkomt wordt gedeeld met de sector en andere (onderzoeks)instellingen.”

“Heel veel. Om te beginnen: de bronnen wegnemen. Door de gestegen temperatuur zien we dat bladluizen de winter makkelijker overleven en er meer bietenopslag op het land is. Naast de hierboven beschreven zaken (zie kader) adviseren we de teler om instructies vanuit de Bladluiswaarschuwingsdienst op te volgen en bij overschrijding van de schadedrempel in hun eigen perceel, een bespuiting met een systemische insecticide uit te voeren. Daarnaast adviseren we om geen pyrethroïden te spuiten, want die doden ook de natuurlijke vijanden van de bladluis. Die zijn hard nodig om de plaag te beheersen. Als we de bladluis beheersen, dan kunnen we ook het virus beheersen.”

“Ik zie vooral perspectief. We zijn als IRS bezig met rassenonderzoeken. We testen verschillende rassen op het vergelingsvirus. Daarnaast doen we onderzoek naar de inzet van insecticiden in bespuitingen en via pillenzaad. We kijken naar nieuwe manieren van bestrijden, zoals de toepassing van rijenbespuitingen. Ook onderzoeken we de mogelijkheden om groene middelen effectief te krijgen, om zo de gestelde doelen van de Europese Unie (50% minder gewasbeschermingsmiddelen in 2030) te kunnen realiseren.”

“Moeilijke vraag, maar dan denk ik toch aan suikerbietenpulp dat gebruikt kan worden als vervanger van microplastics in shampoo. Zo heb ik pas iets mogen vertellen in de klas van mijn kinderen over suikerbieten. Ik heb de kinderen zelf shampoo laten maken. Heel leuk om te horen dat de kinderen er hun haar mee hebben gewassen en verbaasd waren dat het echt werkt. Veel microplastics kunnen vervangen worden door suikerbietenpulp.”