Akkerbouwsector neemt regie op grondwaterkwaliteit
Om de waterkwaliteitsdoelen te halen, is een aanpak op basis van doelsturing de meest effectieve manier. Dat is de inzet van de veertien leden van BO Akkerbouw om te komen tot een effectief en praktisch uitvoerbaar 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Doelsturing op basis van metingen komt dan in de plaats van generieke maatregelen en kalenderlandbouw. Doelsturing past bij het vakmanschap van telers en bij een sector die zelf verantwoordelijkheid neemt.
De akkerbouw neemt verantwoordelijkheid voor het eigen aandeel van nitraatuitspoeling in het grondwater en wil daar met gezamenlijke inspanningen aan werken. Dit betekent meten en monitoren van emissies op perceelniveau, regie bij de teler en ondersteuning door de keten. “Het behalen van de waterkwaliteitsdoelen zien we echt als een gezamenlijke verantwoordelijkheid”, benadrukt Adinda Lodders, Coördinator Klimaat & Bodem. “In de voorgestelde aanpak staan telers aan het roer om te sturen op de emissies op het eigen bedrijf. De keten ondersteunt hierbij de telers. In deze aanpak is ruimte voor vakmanschap, maar wordt er ook scherp toegezien op achterblijvers.”
Concrete maatregelen op perceelniveau
Kennis en inzicht is een belangrijke pijler in de voorgestelde aanpak. Om te sturen op het terugdringen van emissies, is het nodig om tot op perceelniveau inzicht te krijgen in de hoeveelheid nitraat in het bovenste grondwater volgens een geborgd protocol. Bestaande kennis over de stikstofopname en -benutting door gewassen en de inzet van vanggewassen in rotatie wordt vanuit deze aanpak actief gedeeld. Door deze kennis kunnen telers gerichte maatregelen nemen. Ketenpartijen kunnen telers hierbij ondersteunen, onder meer met advisering. Daarnaast kunnen verschillende schakels in de keten inzetten op het telen van rassen met een hogere stikstofefficiëntie en van geschikte groenbemesters die ook onder koudere omstandigheden stikstof opnemen.
Monitoring en naleving
“Het benodigde draagvlak en de gevoelde gezamenlijke verantwoordelijkheid voor deze sectorale aanpak zijn in de hele keten aanwezig”, geeft Lodders aan. “Op dit moment werken we als sector hard aan het opzetten en testen van een monitoringssystematiek volgens een geborgd protocol. Dit is de eerste noodzakelijke stap in de richting van doelsturing.”
BO Akkerbouw werkt in een consortium samen met andere sector- en ketenpartijen in de land- en tuinbouw aan een doelgericht, effectief, uitvoerbaar en betaalbaar actieprogramma. De aanpak van de akkerbouw past bij de uitgangspunten van dit consortium, dat inzet op een integrale aanpak met doelsturing en het meten van resultaten.