“Met een eigen nitraataanpak nemen we de regie in handen”
Sinds januari is Arjan Mager (55 jaar) als inhoudelijk expert namens BO Akkerbouw betrokken bij de sectoraanpak voor nitraat. “Ik ben optimistisch dat we met alle partijen tot doelsturing kunnen komen voor een effectief en praktisch uitvoerbaar 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn in 2026. Extra kennis en een robuust meetprotocol, daar zetten wij nu op in.”
Wat is je connectie met de landbouw?
“Ik kom uit een echte landbouwfamilie. Na mijn HAS-opleiding in Groningen en landbouwtechniek in Wageningen startte ik bij Cebeco als agronoom voor alle buitenteelten. Onderzoek en innovaties in plantenteelt, meststoffen en de bodem vormden altijd de basis van mijn werk. Niet alleen bij Cebeco, maar later ook bij Altic, ForFarmers, Farm Frites en HLB. Sinds 2022 werk ik zelfstandig en ben ik betrokken bij projecten als Zoetwaterboeren, Grondige Aanpak Bodemplagen en Bollen, bodem & aaltjes. Samen onderzoek doen vind ik verschrikkelijk belangrijk. Zo komen we als sector verder.”
Welke rol vervul jij bij BO Akkerbouw?
“Als inhoudelijk techneut ben ik betrokken bij de nitraataanpak van en voor de akkerbouwsector. Adinda Lodders en ik hebben samen alle veertien leden van BO Akkerbouw bezocht om over die sectoraanpak te praten. De conclusie was dat de urgentie hoog is, maar dat we nog stappen moeten zetten om tot zo’n eigen aanpak te komen. We hebben daarvoor drie pijlers vastgesteld.”
Welke drie pijlers zijn dat?
“De eerste pijler is kennis vergaren. Hoeveel stikstof neemt een gewas precies op? In welke fase van de teelt? Welk deel blijft in gewasresten achter? Telers, adviseurs en onderzoekers weten het vaak niet exact. Iedereen grijpt terug naar onderzoek uit 1994, maar in dertig jaar zijn zowel rassen als meststoffen, bodem en klimaat behoorlijk veranderd. Het is hoog tijd om die kennis te actualiseren. Daarom heeft BO Akkerbouw die vraag neergelegd bij kennisinstellingen, die in september met plannen komen voor onderzoek en literatuurstudies.”
"Het is hoog tijd dat wij de kennis over stikstofopname actualiseren"
En wat houden pijler 2 en 3 in?
“We zijn naarstig op zoek naar een robuuste meetsystematiek die de nitraatefficiëntie in beeld kan brengen. Dat is onze tweede pijler. Zo’n meetinstrument helpt ons monitoren of we de waterkwaliteitsdoelen halen en onder het gestelde doel blijven van 50 mg nitraat per liter in het bovenste grondwater. We richten onze pijlen nu op bemonstering van de N-mineraal in de 0-90 cm laag in de bodem. De derde pijler van de sectoraanpak is hoe ook verwerkers en andere afnemers kunnen bijdragen aan betere grondwaterkwaliteit, bijvoorbeeld door het gebruik van andere rassen en het ondersteunen van telers.”
Verwacht je dat de sectoraanpak gaat slagen?
“Jazeker, ik ben optimistisch. Een goed doortimmerd, integraal plan dat wordt gedragen door de hele sector kan zorgen dat die doelsturing er komt. Zo nemen we de regie in handen. We kunnen daarmee voorkomen dat het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) akkerbouwers met nieuwe regels opzadelt die geen houtsnijden, zoals de vaak genoemde kalenderlandbouw.”
Wat vind je zo eigenlijk zo mooi aan de akkerbouw?
“Het vakmanschap en de verscheidenheid van de gewassen. Het is nooit saai en ik leer nog steeds bij. Zo konden telers de wintertarwe dit jaar pas laat zaaien door de weersomstandigheden. Ik vind het verrassend dat de opbrengsten toch acceptabel zijn.”
Hoe ziet de akkerbouw van morgen eruit?
“Nog beter dan nu. In de toekomst zijn we de voedselleverancier van de maatschappij, die op een ongelooflijk efficiënte en duurzame manier topkwaliteit voedsel levert. Als ik in andere landen ben, dan realiseer ik mij weer hoe goed wij het in Nederland doen. Als we zowel voor de Nitraatrichtlijn als de Kaderrichtlijn Water met een goede aanpak kunnen komen, gaan we een fantastische toekomst tegemoet.”
Wanneer is jouw werkdag geslaagd?
“Als ik aan het eind van de dag iets heb bijgeleerd. Van nieuwe inzichten kan ik echt genieten. Daarom ben ik een groot voorstander van onderzoek.”
Welk akkerbouwproduct staat elke dag op jouw menu?
“Graan. Ik eet het liefst mooi, ambachtelijk bruinbrood met kaas. In het buitenland voel ik me altijd een echte Nederlander met mijn broodje kaas.”
