04-02-2025

“Samen met telers leren en innoveren”

HAK startte afgelopen jaar een proefboerderij in Almkerk. Er liggen plannen om er nog vier te openen. Het typeert de samenwerking met telers die het bedrijf nastreeft. “We willen samen leren en samen innoveren. Met als doel de verduurzaming van de open teelten te versnellen”, vertelt CEO Nicole Freid.

Nicole Freid CEO HAK

Jij werkt al 12 jaar voor HAK – aangesloten bij VIGEF, lid van BO Akkerbouw – en sinds ruim een jaar als CEO. Wat maakt dit bedrijf zo mooi om voor te werken?

“Het is leuk dat HAK een groot en zichtbaar merk is dat impact maakt. Tegelijkertijd is het een niet heel groot bedrijf met korte lijnen en lokale onafhankelijkheid. Die combinatie maakt HAK uniek. Het is bovendien een bedrijf met een ziel. In 1952 opgericht door de familie HAK met als missie om mensen meer groenten en peulvruchten te laten eten. Ik vind het mooi om dat verder te brengen. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten. Wat ik doe voor het bedrijf, doe ik ook voor mens en natuur.”

Je noemt jezelf HAKtivist. Waarom?

“Het is een geuzenterm die in de loop der jaren is ontstaan. Het HAKtivisme staat voor de positieve impact die we willen maken op de wereld. Het gaat over toekomstbestendigheid en duurzaamheid. Maar ook over onze nuchtere, praktische aanpak die gericht is op doen. Het doel: meer consumptie van groenten en peulvruchten, zo duurzaam en lokaal mogelijk geproduceerd.”

Jullie staan voor de korte keten. Hoe ziet die eruit?

“Van al onze groenten en peulvruchten wordt 85% lokaal geteeld, in Nederland. Dat zorgt voor minder voedselkilometers én we zitten met onze neus bovenop de teelt. Een nauwe samenwerking met telers is belangrijk voor de kwaliteit van onze producten en de verduurzamingsopgave die er ligt. Ons landbouwteam staat in nauw contact met ‘het veld’. Rechtstreeks met de teler of in samenwerking met een teeltorganisatie, afhankelijk van het gewas. Wat ons betreft wordt de afstand in de komende jaren alleen maar korter en het contact met de telers nog intensiever.”

Jullie stellen hoge doelen: een volledig biologische teelt in 2027 en CO₂-neutraal in 2035. Waarom?

“Het zit in ons DNA om te handelen vanuit het wederkerigheidsprincipe. We geloven dat alleen dan ons bedrijf toekomstbestendig zal zijn en straks haar 100-jarig bestaan kan vieren. Dat betekent dat je goed moet zorgen voor de bodem, de natuur en de mensen en dat je telers perspectief moet bieden.”

“De doelen zijn ambitieus. De biologische teelt brengt uitdagingen met zich mee, de opbrengsten zijn meer onzeker. Maar het biedt ook veel kansen. De weg naar CO₂-neutraal kent eveneens grote uitdagingen en we kunnen niet voorspellen welke (technologische) ontwikkelingen er ontstaan. Dus we stellen doelen en werken daar stap voor stap naar toe.”

Afgelopen zomer openden jullie de proefboerderij bij Straver Biologisch in Almkerk, met het plan om meer proefboerderijen te openen…

“Klopt, dit jaar komen er twee bij en uiteindelijk moeten er vijf proefboerderijen komen. Daarmee willen verduurzaming van de open teelten versnellen. Door samen te leren en innoveren. Op de proefboerderij testen we op kleine schaal innovaties uit, van nieuwe gewassen tot het verzamelen van data. De kennis delen we ook met andere telers en ketenpartijen.”

“Op onze proefboerderij loopt ook een proef met de BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw, waarmee we ervaring opdoen met data verzamelen. Lukt dat, is het de juiste data, welke data is relevant en waarmee kun je echt impact maken en verder verduurzamen? Het is fijn om dit op kleinere schaal in de praktijk op te pakken en de ervaringen op bredere schaal toe te passen. Data en transparantie worden steeds belangrijker richting de toekomst. Een license to operate.”

Net als BO Akkerbouw zijn jullie partner van de BeanDeal. Waarom vinden jullie dit collectief belangrijk?

“Peulvruchten zijn lang ondergewaardeerd geweest, maar spelen een belangrijke rol in de eiwittransitie. Alle aandacht voor deze productcategorie is dus meer dan verdiend. Met onze betrokkenheid bij de BeanDeal willen we de consumptie en lokale teelt van peulvruchten stimuleren, zodat ook lokale telers hiervan profiteren. Wij verwachten dat peulvruchten een van de snelst groeiende categorieën in supermarkt wordt.”

Van 10 t/m 16 februari 2025 worden peulvruchten een hele week in de spotlight gezet tijdens de tweede editie van #BEANMEAL…

“Een mooie actie om consumenten te inspireren om meer met peulvruchten te doen. De consumptie is in Nederland nog relatief laag. En dat terwijl peulvruchten bewezen gezond zijn; ze zijn cholesterolverlagend en hebben een gunstig effect op hart en bloedvaten. Bovendien is het een betaalbare bron van eiwitten. Peulvruchten zijn onbewerkt, gemakkelijk en gevarieerd. Kortom, er liggen veel kansen. Het is goed om die als collectief te pakken en samen stappen te zetten.”

BO Akkerbouw ziet de eiwittransitie als een van de richtingen voor de ‘akkerbouw van morgen’. Hoe kijk jij daarnaar?

“Helemaal mee eens. Peulvruchten kunnen een mooie rol spelen in het bouwplan van telers. Onder meer omdat ze stikstof binden en relatief weinig water en mest nodig hebben. Daarnaast kunnen ze de komende jaren op een stijgende consumptie rekenen door de eiwittransitie. Peulvruchten hebben een hoog aandeel plantaardige eiwitten.”

Meer peulvruchten verkopen is een van jullie belangrijkste groeipijlers. Hoe gaat HAK dat aanpakken?

“Door veel te investeren in productontwikkeling en marketing. We gaan consumenten verleiden en inspireren en we spelen in op gemak. Daarbij zetten we ook in op een verbeterde presentatie op de winkelvloer om aandacht van de consument te trekken zodat het gemakkelijker in het boodschappenmandje van de consument belandt.”

Wat is jouw favoriete recept met peulvruchten?

“Een salade met popcorn en zwarte bonen als hoofdingrediënten. Ik stam nog uit de generatie die zes dagen per week aardappels, groente en vlees eet. Dat vind ik nog steeds heel lekker, maar ik hou ook erg van de Mexicaanse en Aziatische keuken. Peulvruchten komen daar veel in terug. Ongemerkt ben ik daardoor minder vlees en meer peulvruchten gaan eten.”