Serieuze aanpak akkerrand loont
Akkerranden leveren meer op dan alleen bloemen. Met de juiste lokplanten kunnen akkerranden een effectief hulpmiddel zijn in de bestrijding van schadelijke insecten. Steeds meer akkerbouwers doen ervaring op met functionele agrobiodiversiteit. De opgedane kennis is nu overzichtelijk beschikbaar via de gratis online tool GroenWijzer.
©Foto: Bas Allema
De juiste bloemen op de juiste plek maken het verschil. Dat weten ook akkerbouwers Klaas Schenk uit Noord-Holland en Gilbert van Campen uit de Noordoostpolder. Zij experimenteren al meerdere seizoenen met de juiste inrichting van hun akkerranden. Met als doel natuurlijke vijanden van insecten aantrekken en tegelijkertijd ervaring opdoen met alternatieven voor chemische gewasbescherming.
“We weten allemaal dat we steeds minder chemie tot onze beschikking hebben”, zegt Schenk. “En het komt ook een beetje uit maatschappelijke gedrevenheid. Ik wil laten zien dat we alternatieve manieren van gewasbescherming proberen op een milieuvriendelijke manier.”
Geen kant-en-klaar recept
Schenk werkte - samen met dertien collega’s - mee aan een onderzoek naar het stimuleren van zweefvliegen als natuurlijke vijanden. Daarbij leerde hij vooral dat het succes van een akkerrand valt of staat met het juiste bloemenmengsel.
“Daar zit ook een groot afbreukrisico. Verkeerde keuzes kunnen leiden tot teleurstellingen”, aldus Schenk. “Goed dat de benodigde kennis voor het functioneel inrichten van een akkerrand nu voor iedereen beschikbaar is via de gratis online tool GroenWijzer.”
Ook pootgoedteler Van Campen besloot zelf op zoek te gaan naar alternatieven. Niet in de randen, maar midden in het perceel tussen de aardappelen. “Ik ga liever zelf op zoek naar alternatieven dan dat ik op een gegeven moment met m’n rug tegen de muur sta”, vertelt hij. De eerste jaren waren uitdagend. Bloemen kwamen niet op of raakten beschadigd door herbiciden. Maar na veel vallen en opstaan vond Van Campen een werkwijze die voor hem werkt. “Ik bekeek akkerranden vroeger als iets verplichts. Maar je kunt beter zorgen dat je er iets aan hebt. Dat besef ik me nu.”
"Begin op tijd, gebruik beschikbare kennis en geef jezelf de ruimte om te leren"
Akkerrand als teelt
Volgens WUR-onderzoeker Bas Allema worden de mogelijkheden van akkerranden nog lang niet altijd benut. Eén van de oorzaken is een gebrek aan kennis over functionele biodiversiteit. “Een akkerrand moet je eigenlijk benaderen als een gewone teelt”, stelt hij. “Het bloemenmengsel moet passen bij het probleem dat je wilt aanpakken.”
Schenk vult aan: “Een akkerrand heeft geen saldo zoals we dat gewend zijn, maar functionele agrobiodiversiteit kan je wel helpen om te besparen op chemie. En er zijn vaak subsidies beschikbaar via Agrarische Natuurverenigingen.”
Zowel Schenk als Van Campen zijn inmiddels overtuigd van de meerwaarde van lokbloemen en goed beheerde randen. Hun advies aan collega’s: begin op tijd, gebruik beschikbare kennis en geef jezelf de ruimte om te leren. “Je hebt wel wat vlieguren nodig,” besluit Schenk. “Maar het is het waard.”
Over GroenWijzer
GroenWijzer is een initiatief van Agrarische Natuurvereniging Hollands Noorden, Agrifirm, Artemis, BO Akkerbouw, Cosun Beet Company, Coöperatie Collectief Hoeksche Waard U.A., BoerenNatuur Flevoland, Van Iperen, LTO Nederland, LTO Noord, NFO en WUR Open Teelten. De tool komt voort uit het Kennis op Maat-project ‘Ontsluiten kennis Functionele Agrobiodiversiteit (FAB)’. Dit project werd mede gefinancierd door de topsectoren Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Agri & Food.
